Geen vormmerk op de Tripp Trapp kinderstoel

In de afgelopen jaren zijn er verschillende vormmerken nietig verklaard, waaronder het sta-zakje van Capri Sun. Ook het vormmerk van de Tripp Trapp kinderstoel is al enige tijd onderwerp van discussie. Onlangs verklaarde het Hof Amsterdam ook dit vormmerk nietig.

Wat was er aan de hand?

Stokke heeft in 1998 de vorm van haar Tripp Trapp kinderstoel als Benelux vormmerk gedeponeerd. Ook Hauck biedt kinderstoelen aan, namelijk de Alpha en Beta. Volgens Stokke maken de kinderstoelen van Hauck inbreuk op de auteurs- en merkrechten van Stokke. Als tegenvordering dient Hauck een vordering tot nietigverklaring van Stokke’s vormmerk in.

Het vormmerk

Een 3D vorm kan als merk worden geregistreerd. Maar een teken dat uitsluitend bestaat uit een vorm die door de aard van de waar wordt bepaald kan niet als merk worden ingeschreven. Wordt zo’n teken toch als merk geregistreerd, dan kan het nietig worden verklaard.

Geen monopolie op technische of gebruikskenmerken

Het Europese Hof van Justitie legt dit als volgt uit. Een merkrecht is niet bedoeld om de merkhouder een eeuwigdurend monopolie te geven op (technische of gebruiks-)kenmerken van een product waarnaar gebruikers mogelijkerwijs in producten van concurrenten zoeken. Om te beoordelen of deze uitsluitingsgrond voor merkenrechtelijke bescherming van toepassing is, moet worden onderzocht wat de belangrijkste elementen zijn van het teken. Als blijkt dat er een belangrijk element is dat niet inherent is aan de generieke functie van het product, zoals een sier- of fantasie-element, dan wordt het teken niet uitsluitend door de aard van de waar bepaald en kan het teken een geldig merk zijn. Een teken kan geen merk zijn als de wezenlijke kenmerken inherent zijn aan de generieke functie van het product. Zo kunnen concurrerende ondernemingen hun producten een vorm geven die nuttig is voor het gebruik van het product, en wordt een nuttige vorm niet door één merkhouder gemonopoliseerd.

Stokke’s praktische kinderstoel niet merkenrechtelijk beschermd

Na deze lessen van het Europese Hof lag de vraag of het Tripp Trapp vormmerk nietig is bij het gerechtshof in Amsterdam. Het Hof oordeelt dat door de constructie van de Tripp Trapp stoel er een kinderstoel ontstaat die veilig, deugdelijk en comfortabel is, en daarom voor het gebruik als zodanig in ergonomisch en pedagogisch opzicht verantwoord. De combinatie van de vormkenmerken en eigenschappen levert een kinderstoel op die bijzonder gemakkelijk is in het gebruik, en die zich door zijn schuine en aan de achterzijde open vorm gemakkelijk laat aanschuiven aan een eettafel en relatief weinig plaats inneemt. Bovendien is de stoel beklimbaar voor een iets groter kind dat daardoor zelfstandig in de stoel kan plaatsnemen.

Het gaat hier niet om (louter) sier- of fantasie-elementen. De consument hecht met name waarde aan de gebruiksfunctie van de Tripp Trapp kinderstoel, en zal daar mogelijkerwijs ook naar op zoek gaan bij concurrenten. Dat er ook andere vormen van kinderstoelen mogelijk zijn, betekent niet dat dit vormmerk toch geldig kan zijn. De slotsom luidt dat Stokke’s vormmerk nietig is. Toch staat Stokke niet helemaal met lege handen. Immers, de Tripp Trapp stoel is nog altijd auteursrechtelijk beschermd.

Denkt u erover na om een 3D teken als vormmerk te registreren? Let er dan op of uw vormmerk belangrijke sier-of fantasie-elementen heeft die niet inherent zijn aan de generieke functie van het product. Op die manier is het 3D teken niet uitsluitend door de aard van de waar bepaald en kan het een geldig merk zijn.

Wilt u meer weten over merkbescherming? Neem dan gerust contact op met  Ranee van der Straaten  of  Floris de Vriend .