Heb je nog geld tegoed van een klant die niet betaalt? Denk je dat deze klant een bankrekening heeft in een andere EU-lidstaat dan Nederland? Dan kan een Europees bankbeslag mogelijk de oplossing zijn. Het Europees bankbeslag stelt schuldeisers in staat om, voor, tijdens of na een rechtszaak, beslag te leggen op een buitenlandse bankrekening van hun schuldenaar. Op deze manier kunnen ze de middelen veiligstellen om hun vordering(en) te innen. De schuldenaar wordt niet geïnformeerd over een aanvraag om een Europees bankbeslag door de schuldeiser. Dit is natuurlijk om de schuldenaar minder kans te geven om het geld elders onder te brengen.
Een aanvraag voor een Europees bankbeslag is eenvoudig. De Europese Commissie heeft hiervoor een standaardformulier opgesteld. Wanneer de Nederlandse rechter bevoegd is om het geschil tussen de schuldeiser en de schuldenaar te beoordelen (waarover later meer), kan de aanvraag voor een Europees bankbeslag ook bij de Nederlandse rechter worden ingediend. De schuldeiser moet in zijn aanvraag voldoende bewijsmateriaal aanleveren om de rechtbank te overtuigen dat er dringend behoefte is aan een bevel tot Europees bankbeslag. Dit is met name belangrijk wanneer er een echt risico bestaat dat, zonder het bevel, het later innen van de vordering bij de schuldenaar onmogelijk wordt gemaakt of ernstig wordt bemoeilijkt.
Voor een aanvraag voor Europees bankbeslag is het van belang dat zoveel mogelijk informatie over de bankrekening van de schuldenaar wordt verstrekt. Als het rekeningnummer van de schuldenaar niet bekend is, kan de naam en het adres van de bank waar de schuldenaar een of meer rekeningen heeft, of een nummer zoals de bankidentificatiecode (BIC) om de bank te identificeren, voldoende zijn. Vergeet niet, hoe meer informatie je verstrekt, hoe kleiner de kans dat de bank het bevel tot beslag niet kan uitvoeren omdat ze niet met zekerheid kan vaststellen dat het de rekening van de schuldenaar betreft. Als de schuldeiser nog geen gerechtelijk vonnis heeft waarin zijn vordering op de schuldenaar is erkend, moet ook voldoende bewijs worden verschaft over de waarschijnlijke gegrondheid van zijn vordering.
De rechtbank vereist meestal ook dat de schuldeiser een zekerheid stelt ter hoogte van een bedrag dat voldoende is om misbruik van de procedure te voorkomen en eventuele schade aan de schuldenaar als gevolg van het bankbeslag te vergoeden (als later blijkt dat het beslag onterecht was). Het is moeilijk om te bepalen hoe hoog deze zekerheid moet zijn, maar om een idee te geven, in een rechtszaak waarin de vordering € 134.000 bedroeg, moest een zekerheid van 30% van dat bedrag, namelijk € 40.000, worden gesteld. Zekerheid kan worden geboden door bijvoorbeeld een bankgarantie of een borgsom. De rechter kan in uitzonderlijke gevallen afwijken van deze regel als hij of zij de zekerheidstelling ongepast, overbodig of onevenredig vindt.
Een dergelijke situatie kan bijvoorbeeld zijn dat de schuldeiser zeer overtuigend bewijs voor zijn vordering levert, maar te weinig middelen heeft om zekerheid te stellen. Als het verzoek om Europees bankbeslag wordt gedaan voordat de schuldeiser een gerechtelijk vonnis heeft verkregen waarin zijn vordering is toegewezen, dan moet hij uiterlijk 30 dagen na de datum waarop het verzoek is ingediend of, indien dit later is, binnen 14 dagen na de datum waarop het bevel tot Europees bankbeslag is uitgevaardigd, een procedure instellen om zijn vordering te laten toewijzen. Het is ook belangrijk dat de Nederlandse rechter bevoegd moet zijn om van het geschil tussen de schuldeiser en schuldenaar kennis te nemen, om ook bevoegd te zijn kennis te nemen van het verzoek tot Europees bankbeslag.
Vaak is de gerechtelijke bevoegdheid bepaald in een overeenkomst tussen de partijen. Als er geen overeenkomst is die hierover duidelijkheid verschaft, kun je het beste een advocaat inschakelen die voor jou kan beoordelen of de Nederlandse rechter in jouw geval bevoegd is. Een procedure om een bevel voor Europees bankbeslag te krijgen duurt meestal ongeveer een maand. De rechter moet in principe binnen 10 werkdagen op een verzoek beslissen als de schuldeiser nog geen gerechtelijk vonnis voor zijn vordering heeft, of binnen 5 werkdagen als de schuldeiser al wel een vonnis heeft. Deze termijnen worden echter niet altijd gehaald door de rechtbank.
Als je al een vonnis van de rechtbank heeft verkregen waarbij de schuldenaar je vordering moet betalen, maar je weet niet wat het buitenlandse bankrekeningnummer is van deze schuldenaar, dan kunt je de rechtbank bij het verzoek voor bankbeslag ook vragen om informatie over de bankrekening van je schuldenaar. Dan moet je aantonen dat de schuldenaar een of meer rekeningen bij een bank in een bepaalde EU-lidstaat heeft. De informatie-instantie van de betreffende lidstaat zou in staat moeten zijn om de gegevens van de bankrekening dan te achterhalen. EU-lidstaten hebben namelijk de verplichting om hiervoor zorg te dragen.
In conclusie, het Europees bankbeslag biedt mogelijkheden als je te maken hebt met een klant die niet betaalt en actief is binnen de EU. Het opvragen van bankinformatie, als je al een vonnis hebt, is een interessante mogelijkheid om de kans op betaling van je vordering te maximaliseren. Denk je dat een Europees bankbeslag voor jou of je bedrijf een oplossing kan zijn? Neem dan contact op met Henk Brat, Joris de Wilde of Ruben Herculeijns van het litigation team van Banning Advocaten voor meer informatie.
