In deze blog wordt besproken waarop gelet dient te worden bij het opstellen van een garantiebepaling. De aanleiding voor deze bijdrage is een arrest van de Hoge Raad van 5 juli 2024 (HR 5 juli 2024, ECLI:NL:HR:2024:1028).
De zaak betreft de levering en installatie van een warmtepompsysteem door eenmanszaak 1 voor de bedrijfshal van eenmanszaak 2. Eenmanszaak 1 heeft daarbij het volgende gegarandeerd:
‘[eenmanszaak 1] garandeert de juiste werking van de warmtepompinstallatie geplaatst op de [a-straat 1] te[plaats].
De gegarandeerde ruimtetemperatuur in de bedrijfshal bedraagt 15 [lees: 16] graden bij een buitentemperatuur van -10 graden. Dit is volgens de ISSO norm 51.
[eenmanszaak 1] staat garant in verband met het niet behalen van de gewenste temperatuur en de daaruit voortvloeiende kosten.’
Eenmanszaak 2 stelt dat eenmanszaak 1 in de nakoming van de overeenkomst toerekenbaar tekort is geschoten doordat het warmtepompsysteem niet voldoet aan de garantie en vordert schadevergoeding.
Het hof oordeelt dat sprake is van een tekortkoming, omdat eenmanszaak 1 de gegarandeerde temperatuur niet is nagekomen. Het hof oordeelt vervolgens dat deze tekortkoming ook toerekenbaar is; eenmanszaak 1 heeft de juiste werking van het warmtepompsysteem zonder enig voorbehoud gegarandeerd.
De eenmanszaak 1 gaat naar de hoogste civiele rechter, de Hoge Raad.
Vast staat dat de gegarandeerde ruimtetemperatuur niet wordt behaald en het door eenmanszaak 1 geleverde en geïnstalleerde warmtepompsysteem op dit punt dan ook niet aan de garantie voldoet. In het oordeel van het hof ligt volgens de Hoge Raad besloten dat met het enkele niet nakomen van de garantie gegeven is dat sprake is van een toerekenbare tekortkoming van eenmanszaak 1 en dus schadevergoeding betaald moet worden. Dat is echter onjuist.
De vraag welke inhoud en gevolgen een garantie heeft, moet namelijk worden beantwoord door de uitleg ervan, waarbij het aankomt op de zin die partijen bij de overeenkomst in de gegeven omstandigheden over en weer redelijkerwijs daaraan mochten toekennen en op hetgeen zij redelijkerwijs te dien aanzien van elkaar mochten verwachten, aldus de Hoge Raad.
De Hoge Raad oordeelt dat eenmanszaak 1 heeft gesteld dat de garantie inhoudt dat indien de ruimtetemperatuur niet wordt gehaald - op zijn kosten - bewerkstelligd wordt dat deze wel wordt gehaald. Deze mogelijke betekenis van de garantie heeft het hof niet in zijn uitleg van de garantie betrokken.
Indien de garantie inhoudt dat bij het niet behalen van de gewenste temperatuur eenmanszaak 1 zal overgaan tot herstel op zijn kosten, is het niet (altijd) zo dat ook verdere schade (bijvoorbeeld winstderving) vergoed moet worden door eenmanszaak 1.
Partijen kunnen in een overeenkomst de factoren die overmacht opleveren beperken door het opnemen van garanties.
Uitgangspunt is dat indien sprake is van een tekortkoming waarvoor de schuldenaar een garantie heeft verstrekt, deze zich niet kan beroepen op overmacht. Doordat de schuldenaar een garantie heeft verstrekt, heeft hij het risico op zich genomen ter zake van hetgeen hij heeft gegarandeerd.
Daarmee zal in het algemeen sprake zijn van een tekortkoming die moet worden toegerekend aan de schuldenaar (garant) en waarvoor hij in beginsel schadeplichtig is. Dit brengt met zich dat ten aanzien van de stelplicht en de bewijslast, indien sprake is van een garantie, de schuldeiser in de meeste gevallen kan volstaan met te stellen, en zo nodig te bewijzen, dat het gegarandeerde feit is uitgebleven.
Het is daarom van belang om precies vast te stellen wat de schuldenaar heeft gegarandeerd, en hoe ver deze garantie reikt.
Om dit vast te stellen dient de overeengekomen garantie, net zoals elke andere bepaling, te worden uitgelegd.
Een goed geformuleerde garantie biedt nog een voordeel: de schuldeiser is bij een schending daarvan vrij in zijn keuze tussen nakoming en/of schadevergoeding.
De betekenis van het begrip ‘garantie’ staat niet vast. Ter voorkoming van discussie is het belangrijk om de reikwijdte – en – de gevolgen van schending daarvan goed vast te leggen. Een goed geformuleerde garantie kan de stelplicht en bewijslast voor de schuldeiser verminderen; de wanprestatie is gegeven door het niet nakomen van de garantie. Een goed geformuleerde garantie biedt ook het voordeel dat de schuldenaar vrij is in zijn keuze tussen nakoming en/of alle geleden schade kan vorderen, zoals winstderving.
Heeft u vragen naar aanleiding van dit artikel of heeft u andere vragen, neemt u dan gerust vrijblijvend contact op met Marc Janssen of met één van de andere leden van de sectie Procedures & Geschillenbeslechting.