Komen stoelen voor auteursrechtelijke bescherming in aanmerking? Jazeker!
De bescherming van meubels kan onder meer via het auteursrecht worden gerealiseerd. Bij de bescherming van productvormgeving tegen namaak moet worden gekeken naar de totaalindruk. Wanneer de totaalindruk van het nabootsende product overeenstemt met dat van het origineel, dan kan auteursrechtinbreuk worden aangenomen.
Een recente rechtszaak tussen Diwar en 4Udesigned toont echter dat verschillen in vormgeving er toe kunnen leiden dat er sprake is van een andere totaalindruk. Dan is er geen sprake van een auteursrechtinbreuk.
De Jim stoel en de Carlito stoel
Diwar ontwerpt en produceert al meer dan 40 jaar zakelijk zitmeubilair. Tot het assortiment van Diwar hoort onder meer de Jim stoel. Jim betreft een kuipstoel met een opengewerkte rugleuning, een brede bovenkant en een A-vormig zitvlak. Diwar stelt dat de Jim stoel een auteursrechtelijk beschermd werk betreft. De maker heeft namelijk de keuze gemaakt om de stand van de poten de A-vorm van het zitvlak te laten volgen. Daarnaast is de Jim stoel de eerste kuipstoel met leuningen die geheel van kunststof gemaakt zijn.
4Udesigned biedt op haar website de Carlito Wood stoel aan. De Carlito Wood betreft ook een kuipstoel. Volgens Diwar maakt de Carlito Wood stoel inbreuk op haar auteursrecht op de Jim stoel. Zij stelt dat de Carlito Wood identiek is aan de Jim, althans slechts in zeer geringe mate daarvan afwijkt, waardoor de totaalindruk overeenstemmend is. Daarbij benadrukt zij dat de kuip van de stoel als dominant kenmerk moet worden aangemerkt en dat de poten van ondergeschikte aard zijn.
4Udesigned betoogt, dat voor zover aan het ontwerp van de Jim stoel auteursrechtelijke bescherming toekomt, dit geen brede bescherming biedt, aangezien het ontwerp van de Jim stoel een banale variatie is op de eetkamerstoel in de ‘Italiaanse’ jaren ’50 vintage stijl.
Auteursrecht op de Jim stoel
De rechter oordeelt dat de Jim stoel in een bekende stijl past. Dit doet er echter niet aan af dat binnen die stijl creatieve keuzes gemaakt kunnen worden, waardoor er een auteursrechtelijk beschermd werk tot stand kan komen. Naar het oordeel van de rechter heeft Diwar bij het ontwerpen van de Jim stoel wel degelijk creatieve keuzes gemaakt, zodat sprake is van een auteursrechtelijk beschermd werk.
Carlito Wood maakt géén inbreuk op Jim
Maakt 4Udesigned met de Carlito Wood stoel inbreuk op het auteursrecht van Diwar op de Jim stoel? Volgens de rechter dient bij de vraag of er sprake is van inbreuk op het auteursrecht te worden beoordeeld of het beweerdelijk inbreukmakende werk de auteursrechtelijk beschermde trekken van het eerdere werk vertoont. Gekeken moet worden of juist door de overname van die trekken, sprake is van eenzelfde totaalindruk.
De rechter oordeelt dat de totaalindruk van beide stoelen anders is. Er dient niet alleen te worden gekeken naar de kuip van de stoelen. De kuip van de stoel is kenmerkend en de kuip van beide stoelen vertonen grote gelijkenis, maar er is geen sprake van zodanige dominantie van de kuip dat het verschil in de poten daaraan ondergeschikt is. De poten vormen volgens de rechter immers een onmiskenbaar onderdeel van een stoel. De poten van de Carlito Wood en die van de Jim verschillen qua vormgeving. De poten van de Carlito Wood zijn bovendien gemaakt van hout en de poten van de Jim zijn gemaakt van metaal. Ook verschilt het bovengedeelte van de rugleuning. Bij de Carlito Wood loopt deze iets breder uit dan bij de Jim stoel. De aanzet van de armleuningen begint bij de Carlito Wood ook hoger in de rugleuning. Tot slot is het zitgedeelte van de Carlito Wood iets dieper en vlakker dan het zitgedeelte van de Jim stoel.
Er is geen sprake van inbreuk op het auteursrecht van Diwar.
Advocaten meubels & design
Heeft u vragen over bescherming van meubels of design, of andere juridische vragen, neem dan gerust contact op met de advocaten van de sectie intellectueel eigendomsrecht.
