Wanneer een schuldenaar een betaling te laat doet, is er sprake van een schadevergoedingsverplichting. Hoe deze verplichting er precies uitziet en hoelang deze duurt, wordt bepaald door de wet. Interessant hierbij is dat een schuldeiser niet hoeft te bewijzen dat hij daadwerkelijk de geclaimde schade heeft geleden. En het maakt ook niet uit of de werkelijke schade hoger uitvalt. De schuldeiser heeft in ieder geval recht op een minimum- en maximumbedrag, dat gelijk is aan de wettelijke rente. Er zijn twee soorten wettelijke rente: – De wettelijke rente voor handelsovereenkomsten (dus transacties tussen bedrijven), oftewel handelsrente; en – De wettelijke rente voor niet-handelsovereenkomsten (dus transacties waarbij een consument is betrokken).
Elk halfjaar wordt de hoogte van de rentepercentages opnieuw bepaald. Opvallend is dat het rentepercentage bij handelsovereenkomsten (momenteel 8%) een stuk hoger ligt dan bij niet-handelsovereenkomsten (momenteel 2%). Rente op rente Voor beide soorten wettelijke rente geldt als hoofdregel dat er rente op rente wordt berekend: als er een volledig jaar rente verschuldigd is, dan wordt daarover opnieuw rente geheven. Maar let wel: partijen mogen onderling andere afspraken maken over deze regel.
Als er geen contractueel afgesproken rente is, geldt de wettelijke rente. Desondanks hebben partijen de vrijheid om andere rente-afspraken te maken en af te wijken van de wettelijke percentages. Maar er zijn natuurlijk grenzen aan deze vrijheid, deze liggen bij algemene bepalingen (zoals strijd met de openbare orde of goede zeden, en misbruik van omstandigheden).
Een recente uitspraak van het Hof Den Bosch illustreert deze situatie goed. Beknopt samengevat: De schuldenaar, een groothandel, heeft facturen van een accountantskantoor onbetaald gelaten, ondanks meerdere aanmaningen. De rechter heeft de groothandel veroordeeld tot het betalen van de hoofdsom, plus wettelijke rente. Nu zijn beide partijen in discussie gegaan over de vraag welke wettelijke rente van toepassing is: de handelsrente of de normale wettelijke rente. Het Hof kwam tot het oordeel dat onder 'wettelijke rente' in dit geval de wettelijke handelsrente moet worden verstaan.
De schuldenaar is zich vaak niet bewust dat bij commerciële overeenkomsten de aanzienlijk hogere wettelijke handelsrente van toepassing is bij een gebrek aan een afwijkende contractuele regeling. Partijen hebben de vrijheid om hiervan af te wijken, zowel naar boven als naar beneden. Maar laat hierover geen twijfel bestaan en leg dit duidelijk vast.
Heeft u vragen over dit onderwerp of andere ondernemingsrechtelijke kwesties? Aarzel dan niet om vrijblijvend contact op te nemen met Marc Janssen of andere leden van ons team voor ondernemingsrecht.