Ontbinding koopovereenkomst bij actieradiusafwijking elektrische auto

04 oktober 2024

Procedures & Geschillenbeslechting Marc Janssen Minos van Joolingen

Inleiding

Er is de afgelopen tijd veel te doen geweest in de (social)media over een uitspraak van de Hoge Raad d.d. 28 juni 2924. De vraag was of de koopovereenkomst door de koper kon worden ontbonden, omdat de elektrische auto de door de dealer vermelde actieradius niet haalde.

Het ging om de koop van een Jaguar I-PACE. De dealer had een actieradius ‘tot 480 kilometer’ opgegeven op basis van de WLTP-norm (Worldwide harmonized Light vehicles Test Procedure). De koper heeft de koopovereenkomst ontbonden, omdat na de koop bleek dat de actieradius van de auto slechts circa 300 kilometer was.

Het hof was het met de koper eens. De motivering van het hof hield in dat de koper op grond van de mededelingen op de website over de actieradius van de Jaguar I-PACE redelijkerwijs mocht verwachten dat de auto onder gebruikelijke omstandigheden (normaal rijgedrag, ook rijden in de winter, vooral rijden op de snelweg) een significant hogere actieradius had dan de in werkelijkheid gehaalde circa 300 kilometer.

De dealer stelde van deze uitspraak beroep in cassatie in. De Hoge Raad liet dat oordeel van het hof echter in stand.

Het ANP vermeldt in een bericht d.d. 2 juli jl. dat de actieradius van elektrische auto’s vaak juridische discussies oplevert: bij juridisch dienstverlener DAS werden er in 2024 al bijna 630 geschillen daarover gemeld. In diverse andere nieuwsberichten wordt gesproken over de grote gevolgen voor de Nederlandse autobranche die deze uitspraak van de Hoge Raad zou hebben.

In dat verband is de vraag wat er precies staat in de uitspraak van de Hoge Raad en hoe deze vervolgens moet worden uitgelegd.

Analyse van de uitspraak van de Hoge Raad

De Hoge Raad begint met de opmerking dat artikel 7:17 lid 2, eerste volzin Burgerlijk Wetboek bepaalt, dat een zaak niet aan de overeenkomst beantwoordt indien zij, mede gelet op de aard van de zaak en de mededelingen die de verkoper over de zaak heeft gedaan niet de eigenschappen bezit die de koper op grond van de overeenkomst mocht verwachten. Daarna vermeldt de Hoge Raad de – in deze zaak – door het hof vastgestelde feiten:

De koper mocht op grond van de mededelingen die de autodealer heeft gedaan over de actieradius van de Jaguar I-PACE redelijkerwijs verwachten, dat de auto onder gebruikelijke omstandigheden (in casu normaal rijgedrag in de winter, vooral rijdende op de snelweg) een significant hogere actieradius had dan circa 300 kilometer;
Dit betekent dat de koopovereenkomst inhield, dat de autodealer een auto met die eigenschap moest leveren;
De daadwerkelijk bereikte actieradius van hooguit circa 300 kilometer in de winter is ruim 35% minder dan de door de autodealer vermelde actieradius van 480 kilometer;
De door de autodealer aan de koper geleverde auto beantwoordt reeds hierom niet aan de tussen hen gesloten koopovereenkomst.

Het daarop volgende oordeel van de Hoge Raad komt erop neer, dat het hof – in dat licht – niet onjuist of onbegrijpelijk heeft geoordeeld, dat de geleverde Jaguar I-PACE niet aan de verwachtingen van de koper voldeed.

In dit verband is doorslaggevend dat het hof heeft vastgesteld dat vóór de koop de koper heeft kennisgenomen van de website van Jaguar. Op die website is te vinden – en wij citeren het hof:

“Onder de ronkende aanprijzing dat dit is te danken aan toepassing van een geavanceerde lithium-ion-batterij met 432 cellen medegedeeld, dat de Jaguar I-PACE een groot bereik heeft van 480 kilometer. Van de kant van de koper is erkend dat zij begreep dat het van de omstandigheden afhing of de actieradius van 480 kilometer daadwerkelijk zou kunnen worden bereikt. Ditzelfde volgt ook uit het voorbehoud dat in onder meer (een noot in) de [verkoop]brochure van de Jaguarfabrikant is gemaakt: EV-actieradius: tot 480 km. (...). Waarden voor EV-actieradius zijn gemeten met een productiemodel over een standaard route. De daadwerkelijke actieradius is afhankelijk van auto- en accuconditie, actuele route, omgeving en rijstijl. (...)

Het verschil tussen enerzijds de op de website vermelde actieradius van 480 kilometer en anderzijds de met de auto onder gebruikelijke omstandigheden bereikte actieradius van (hooguit) circa 300 kilometer in de winter is echter van een zodanige omvang (de bereikte actieradius is ruim 35% minder) dat de koper daarmee geen rekening hoefde te houden, ondanks haar bekendheid met het voorbehoud, dat immers geenszins de indruk wekt dat een zo groot verschil zou kunnen optreden.”

Conclusie

De uitspraak van de Hoge Raad komt er dus op neer, dat er in deze zaak weliswaar door de dealer een voorbehoud is gemaakt met betrekking tot de actieradius van 480 kilometer, maar dat de tekst van het desbetreffende voorbehoud er niet aan kan afdoen dat de koper redelijkerwijs mocht verwachten dat de actieradius in ieder geval hoger was dan de daadwerkelijk bereikte actieradius van hooguit circa 300 kilometer in de winter. Dat was immers ruim 35% minder dan de op de website vermelde actieradius van 480 kilometer.

Het voorbehoud met betrekking tot de actieradius refereert wat betreft de daadwerkelijke actieradius, slechts – in algemene zin ook nog – aan de auto en de accuconditie, actuele route, omgeving en rijstijl. Niet, althans niet voldoende duidelijk wordt aangegeven, hoe het zit met de actieradius bijvoorbeeld in de winter, terwijl er sprake is van een normaal rijgedrag vooral op de snelweg.

Kortom, het betreft hier alleen een op de concrete situatie toegesneden beslissing van de Hoge Raad. Niet meer en niet minder.

Het komt er betreffende de actieradius van een elektrische auto op aan, dat voorafgaand aan het sluiten van de koopovereenkomst duidelijk wordt gemaakt, gecombineerd met een duidelijke disclaimer, van welke situaties de actieradius afhankelijk is. Duidelijke en tijdige (ook schriftelijke ,- o.a. website e.d.) communicatie met de kandidaat koper is cruciaal bij de beoordeling van de vraag of kan worden gezegd dat er sprake is van een niet conforme auto, indien de actieradius lager is dan de koper stelt dat hij redelijkerwijs had mogen verwachten.

Onjuist is dus de gedachte dat uit de uitspraak van de Hoge Raad volgt dat de koper altijd het recht heeft de koopovereenkomst te ontbinden, als er sprake is van een actieradiusafwijking. De omstandigheden van het concrete geval zijn steeds doorslaggevend.

Dat is de enige algemene conclusie, die uit de uitspraak van de Hoge Raad kan worden getrokken.