Inleiding
Op 1 januari jl. is in werking getreden de Wet Vereenvoudiging en Modernisering Bewijsrecht. In het kader van de verzameling van bewijs in B2B-conflicten bevat deze nieuwe Wet interessante instrumenten, waaronder het zogenaamde proces-verbaal van constateringen.
Op dit wapen in B2B-conflicten ga ik hierna in.
Proces-verbaal van constateringen
Per 1 januari jl. bestaat de mogelijkheid, dat een deurwaarder een gedetailleerde beschrijving maakt van de feiten in de vorm van een door hem/haar op te stellen proces-verbaal van constateringen.
Het proces-verbaal van constateringen kan een waardevolle bijdrage leveren aan de waarheidsvinding in een vroeg stadium van een geschil en kan de noodzaak van een voorlopige plaatsopneming of bezichtiging door de rechter wegnemen.
Voor de gevallen waarin de deurwaarder zich toegang tot niet openbare plaatsen moet verschaffen, eventueel met behulp van een sterke arm, of waarin het wenselijk is dat de deurwaarder zijn waarnemingen op een onaangekondigd tijdstip verricht, is voorafgaand rechterlijk verlof nodig.
De voorzieningenrechter beslist na een summier onderzoek, waarin hij overwegingen van proportionaliteit en subsidiariteit betrekt. In het bijzonder zal de voorzieningenrechter toetsen in hoeverre het doen van waarnemingen door de deurwaarder en de verslaglegging daarvan, gelet op het daarbij door de verzoeker gestelde belang, een inbreuk op de belangen van de wederpartij of andere belanghebbenden rechtvaardigen.
Als de voorzieningenrechter het verlof verleent, bepaalt hij de termijn waarbinnen de deurwaarder zijn waarneming moet doen. De rechter kan ook nadere aanwijzingen aan de deurwaarder geven als hij dat in het gegeven geval nodig acht. De instructies van de rechter kunnen betrekking hebben op het tijdstip van de te verrichten waarneming, de aanwezigheid van partijen en hun rechtsbijstandverleners of een deskundige.
Wanneer het gaat om waar te nemen feiten vanaf een wel voor het publiek toegankelijke plaats, bijvoorbeeld de hoogte van een heg of de staat van een woning die zichtbaar is vanaf de openbare weg, is niet eerst verlof van de rechter nodig voor het laten opmaken van een proces-verbaal.
De deurwaarder moet ter plaatse waar hij zijn waarneming verricht, de feiten die hij persoonlijk waarneemt nauwkeurig en op objectieve wijze beschrijven.
Interessant is dat de deurwaarder voor het verrichten van zijn waarnemingen gebruik kan maken van technische hulpmiddelen. Dat kunnen beeld- en geluidsopnames zijn die aan het proces-verbaal worden gevoegd, maar ook het gebruik van een camera voor het doen van waarnemingen op afstand of voor een langere tijdspanne als het rechterlijk verlof daarin voorziet, bijvoorbeeld om de feitelijke situatie op een bouwplaats te volgen.
Na zijn waarneming maakt de deurwaarder zo spoedig mogelijk een proces-verbaal van constateringen op. Het proces-verbaal wordt binnen drie dagen nadat de waarneming heeft plaatsgevonden, betekend aan het adres waar de deurwaarder zijn verrichtingen heeft gedaan. Het proces-verbaal dat bestemd is voor de opdrachtgever bevat alleen een summiere verslaglegging van de verrichtingen van de deurwaarder. Van de nauwkeurige beschrijving van de door de deurwaarder waargenomen feiten mag hij pas kennis nemen nadat de rechter in de procedure daarover afzonderlijk heeft beslist.
Voor welke gevallen kan een dergelijk proces-verbaal van constatering interessant zijn?
In de Parlementaire Geschiedenis van de Wet worden als voorbeelden genoemd de vaststelling van de feitelijke staat waarin een woning zich bevindt, de vaststelling van een productieproces in een fabriekshal, de vaststelling dat niet aan een vonnis is voldaan en dus dwangsommen zijn verbeurd of de vaststelling dat bepaalde software zich op een computer bevindt.
Conclusie
De Wet Vereenvoudiging en Modernisering Bewijsrecht die per 1 januari jl. in werking is getreden, bevat voor B2B-conflicten een waardevol instrument in de vorm van een proces-verbaal van constateringen, dat kan worden ingezet om informatie te krijgen om bepaalde vermoedens en stellingen (nader) te onderbouwen.
Heeft u behoefte aan meer informatie neem dan contact op met Marc Janssen of met andere leden van de sectie Procedures & Geschillenbeslechting.
