Het handelsagentschap is vaak onderhevig aan conflicten over beëindigingsvergoedingen. In Nederland regelt de wetgeving strikt de rechten en aanspraken van de agent bij beëindiging. Welke rechten heeft de agent volgens het Nederlandse recht?
De meeste agenten ("handelsagenten") weten dat zij in principe recht hebben op goodwill bij beëindiging van hun handelsagentuurovereenkomst, vooral als zij nieuwe klanten hebben binnengehaald of contracten met bestaande klanten hebben uitgebreid. Maar er valt nog veel meer te halen.
Rechten en aanspraken
Vanuit het perspectief van een handelsagent biedt het Nederlandse recht mogelijk recht op commissie of provisie voor de volgende categorieën orders:
- Orders getekend tijdens het agentschap, als de vervolgovereenkomst te danken was aan de bemiddeling van de agent (Artikel 7:431 (1) (a) BW)
- Orders getekend tijdens het agentschap, zonder tussenkomst van de agent, als de vervolgovereenkomst werd gesloten met een eerder door die agent binnengebrachte klant (Artikel 7:431(1)(b) BW)
- Orders getekend tijdens het agentschap, zonder tussenkomst van de agent, als de klant gevestigd is in diens klantengebied of verkoopgebied (tenzij uitdrukkelijk is overeengekomen dat de agent geen exclusieve rechten in dat gebied heeft) (Artikel 7:431(1) c BW)
- Orders getekend na het agentschap, als de order hoofdzakelijk toe te schrijven is aan de inspanningen van de agent tijdens het agentschap (Artikel 7:431 (2) (a) BW)
- Orders ontvangen voor beëindiging, ondanks dat ze getekend zijn na het agentschap (Artikel 7:431(2)(b) BW)
Als handelsagent kan men ook recht hebben op verdere compensatie:
- Recht op commissie zonder daadwerkelijke orders, wanneer de agent klaar was om zijn verplichtingen na te komen en te beginnen met verkopen in het aangewezen gebied, maar de opdrachtgever weigerde van deze beschikbaarheid gebruik te maken - of veel minder dan gewoonlijk (Artikel 7:435(1) BW)
Bij beëindiging van de handelsagentuurovereenkomst komen specifieke financiële voordelen in het spel:
- Wettelijke schadevergoeding: Als de opdrachtgever het contract voortijdig heeft beëindigd, of zonder inachtneming van de relevante opzegtermijn, kan hij verplicht zijn de agent te compenseren over de tijd dat het contract nog had moeten lopen, gegeven een reguliere opzegtermijn (Artikel 7:441 (1) BW).
- Volledige compensatie: In plaats van wettelijke schadevergoeding, kan de agent ook aanspraak maken op volledige compensatie (Artikel 7:441(3) BW)
- Goodwill: Dit is een vergoeding met een maximum van een jaar voor het binnenhalen van nieuwe klanten en/of het uitbreiden van overeenkomsten met bestaande klanten, op voorwaarde dat de opdrachtgever na beëindiging nog steeds aanzienlijke voordelen heeft, in redelijke mate (Artikel 7:442 (1) BW)
Let op dat de bovengenoemde claims en vergoedingen binnen 1 jaar moeten worden ingeroepen, anders loopt de agent het risico dat zijn claims zijn vervallen (Artikel 7:444 BW) of verlopen (Artikel 7:442(3) BW).
Nóg meer wettelijke bescherming
Naast de bovenstaande claims biedt het Nederlandse recht handelsagenten een relatief sterke bescherming. Enkele regels die in het voordeel van de agent werken:
- Op verzoek is de opdrachtgever verplicht u een ondertekende kopie te verstrekken van de inhoud van de op dat moment geldende handelsagentuurovereenkomst (Artikel 7:428 (3) BW).
- Als de opdrachtgever orders weigert, betekent dit niet noodzakelijkerwijs dat de agent geen recht meer heeft op een commissie. Het Nederlandse recht gaat ervan uit dat een order door de opdrachtgever is geaccepteerd zodat de commissie zal moeten worden betaald, tenzij hij binnen een redelijke termijn mededeelt dat hij de order weigert of een voorbehoud maakt (in principe binnen een maand) (Artikel 7:432(1) BW).
- Uw aansprakelijkheid als handelsagent is wettelijk beperkt tot de omvang die is gekoppeld aan de gesloten overeenkomsten of getekende orders. U kunt simpelweg niet aansprakelijk worden gesteld (Artikel 7:429 BW).
Praktische tips
Onder Nederlands recht moeten handelsagenten erop toezien dat zij alle beschikbare voordelen claimen - niet alleen goodwill en uitstaande orders. Let op het volgende:
- Het gebeurt vaak dat een handelsagentuurovereenkomst niet rechtmatig wordt beëindigd. Dat biedt perspectief voor een discussie over aansprakelijkheid voor (wettelijke) schades. In een andere post zullen wij tips geven over hoe u kunt voorkomen dat u in zo'n discussie terechtkomt.
- Onze indruk in de praktijk is dat veel mogelijke claims onaangeroerd blijven. Vanuit het perspectief van een handelsagent is dat zonde. Men heeft een merk opgebouwd in diens gebied; hard gewerkt; en ziet dan af van het recht op compensatie voor deze inspanningen.
- Ten slotte kunnen partijen inactief zijn waardoor een mogelijke claim kan verlopen. Handel snel en besluitvaardig.
Bekijk onze andere bijdragen over het beëindigen van agentuur volgens het Nederlandse recht
- Rechten & aanspraken van de handelsagent
- Rechten & aanspraken van de opdrachtgevende onderneming
- Hoe beëindig je het beste handelsagentuurovereenkomsten?
- Schadevergoeding naast goodwill
- Goodwill claimen voor bestaande klanten
Hebt u nog vragen?
Neem dan contact op met Adriaan Buyserd, een van onze gespecialiseerde agentuurrechtsadvocaten in Nederland (LinkedIn)